Partners in care
In 2020 kwam de Vlaamse Overheid met het actieplan Zorgen voor Morgen om de psychosociale gevolgen van de coronacrisis op te vangen.
In 2021 kreeg dit plan vervolg met groepsgesprekken in woonzorgcentra en een aanbod psychosociale begeleiding voor mensen die verlies leden door corona, uitgezet door collega’s Ann en Kris. Maar het werd ook snel duidelijk dat niet enkel wie iemand verloor aan het virus extra ondersteuning nodig had om veerkracht te blijven vinden.
Zorgen voor Morgen
Ann: “Het begin van de coronapandemie lijkt al heel erg lang geleden. Waar we in de uitbouw van Zorgen voor Morgen nog vaker groepsgesprekken deden in woonzorgcentra, merkten we dat die nood in de loop van het jaar 2021 afnam. De directie en medewerkers vonden intussen zelf beter hun weg en vonden ook ons wanneer dat nodig was, bijvoorbeeld voor individuele gesprekken.
Wat me vanuit al die gesprekken het meest is bijgebleven, is de impact van die eerste lockdownperiode. Compleet afgesloten van de buitenwereld, nog geen vaccins, heel weinig geweten van het virus, veel mensen die de laatste dagen of weken van hun leven moederziel alleen achter bleven.
Erger dan de oorlog
Ik zie J. nog zitten, toen hij vertelde dat het erger was dan in de oorlog.
We hebben toen ook afgezien, zei hij, veel schrik gehad, mensen verloren, er was honger en ontbering. Maar als het luchtalarm afging, dan kropen we dicht bij elkaar en we waren samen tot het over ging en de angst even weg was.
Zelfs de fanfares bleven uitgaan van zodra het kon, de kermis werd opgesteld, de cafés bleven open. Nu mochten we niemand zien en aanraken, we werden alleen gelaten en we wisten niet hoe lang dat ging duren. En hij voegde er nog aan toe:
Ik weet niet of die schade in relaties en in de verbondenheid tussen generaties nog wel goed gaat komen.
Dat trof me hard. Ik hoorde de echo daarvan in al die groepsgesprekken.
Nu hoor ik de echo bij vrienden en collega’s. De doffe vermoeidheid dat we hier nog in zitten, ook al zijn er vaccins en zijn we de 5e golf aan het uitkruipen. We zijn bijna twee jaar rond. Hoe lang gaan de naschokken nog duren? Veerkrachtig blijven is niet evident.”
Onderstroom
Kris: “Dat gebrek aan veerkracht ben ik heel erg tegengekomen bij alleenstaande ouders. Moeders die met hun kinderen van de ene naar de andere quarantaine sukkelden en thuis moesten blijven. Je kan de kinderen niet eens ergens anders naartoe brengen en je loopt leeg. Ze konden zelf niet bijtanken en dus zijn de vatjes af.
Sommigen zijn heel wat vrienden en contacten kwijt door corona. Iemand vertelde me dat ze vroeger opstaat om voor het werk even een koffie te gaan drinken op een plek waar mensen zijn en er beweging is. Om toch het gevoel te hebben niet alleen te zijn. Dat raakte me erg.
Corona is een voortdurende onderstroom in gesprekken.
Af en toe komt het naar boven, maar vaker komen mensen bij ons met andere crisissen die nog meer op de voorgrond staan: een overlijden, een echtscheiding, een zelfdoding of een ander soort verlies. Daar zijn ze dan heel erg mee bezig, maar je merkt dat de verwerking of wat ze te verduren hebben, gehypothekeerd wordt door het virus dat er nog is in de samenleving. Dat je minder makkelijk vrienden of familie tegenkomt waartegen je kan ventileren of zeggen dat je het lastig hebt.
Het zal tijd vragen, denk ik, om mensen terug veiligheid te bieden. Elkaar te ontmoeten en terug te verbinden met elkaar. Het zal goed zijn dat de lente komt.”
3 op 10
Wanneer mensen op het CAW terecht komen, spelen er vaak meerdere vragen.
Psychisch welbevinden blijft ook in 2021 het meest aanwezig binnen de vragen op het onthaal. 3 op 10 cliënten stelt er een vraag over psychisch welbevinden.
