Annie vond begeleiding, steun en begrip bij Slachtofferhulp
Zondag 16 september 2007 is een dag die Annie nooit zal vergeten. Die dag beslist haar man om uit het leven te stappen. Zelfdoding. Na de eerste schok toen ze haar man aantrof, belde ze de hulpdiensten en beantwoordde de vragen van de politie. Een politieagent zei dat ze recht had op bijstand van slachtofferhulp en of ze dit wilde. Annie zei ja, zonder dat ze wist wat het zou inhouden. Nu 12 jaar later blikt ze terug op de ondersteuning van de medewerkers van Slachtofferhulp CAW Brussel.
“Ik vergelijk Slachtofferhulp met fietsen met steunwieltjes: soms lukt het me zonder, maar soms heb ik ze nog nodig.”
Fantoompijn
We ontmoeten Annie F. in een van onze gespreksruimtes: een extraverte en goedlachse zestiger. Ze is gepensioneerd, woont in de Bruselse rand, heeft drie volwassen kinderen en twee kleinkinderen en schilderen is haar grote hobby. Vroeger reed ze ook met de motor. Zoals haar man zaliger, want achterop zitten was niets voor haar. Maar op 23 september 1995 begon een lijdensweg voor hun gezin.
Annie: “Toen heeft mijn man een zwaar moto-ongeluk gehad. Een traktor kwam uit tegengestelde richting en sneed hem totaal onverwacht de pas af. Een botsing was onvermijdelijk. Hij was niet in fout maar de gevolgen waren verschrikkelijk: talloze breuken en zijn linkerarm volledig verlamd. Breuken helen maar de pijn is zijn linkerarm bleef ook al was die verlamd. Het bleek helse fantoompijn: het voelde alsof zijn hand voortdurend tussen een bankvijs werd aangedraaid of alsof er messen in zijn arm werden gestoken. Alles hebben we uitgeprobeerd: de reguliere medische weg, operaties, alternatieve behandelingen.
“Ik zag mijn man 24 uur op 24 fysiek en mentaal lijden.”
Maar de folterpijn bleef. Ik zag mijn man 24 uur op 24 fysiek en mentaal lijden. Ik las toen veel over wat constante pijn met je doet, hoe het je verandert en hoe het je in diepe depressies kan storten, dat veel mensen het niet meer kunnen dragen en er een einde aan maken. Uiteindelijk heeft hij het 12 jaar volgehouden. Tot de kinderen ouder waren en bijna het huis uit waren.” Toen op een zonnige zondag in september nam hij zijn beslissing. De moeilijkste ooit in zijn leven, de enige manier om de pijn te stoppen!
Slachtofferhulp
De politie die de feiten en zijn dood moest vaststellen heeft Annie slachtofferhulp aangeraden. “Ik zat in overlevingsmodus en was bereid alle hulp te aanvaarden. Zonder dat ik precies wist wat het inhield, zei ik dat het oké was. De politie heeft mijn gegevens aan de dienst doorgegeven en zij hebben me een paar dagen later telefonisch gecontacteerd. De eerste keer dat ik een hulpverlener zag, was in het ontmoetingscentrum in Galmaarden.”
“Ik zat in overlevingsmodus en was bereid alle hulp te aanvaarden.”
Veel herinnert Annie zich niet meer van die eerste contacten: “Het was vooral praten, praten, praten. Over mijn twijfels, mijn gemoed, over onmacht, kwaadheid en verdriet, over mijn rouwproces. Want ook al heb ik een goede band met mijn kinderen en is de zelfdoding van hun vader geen taboe in onze gesprekken, toch had ik nood aan een neutraal iemand. Iemand die emotioneel niet verbonden is met de situatie, mijn gezin, met mezelf. Iemand met ervaring die me profesioneel kon helpen en waar ik veilig en met vertrouwen over alles kon praten. Sarah van Slachtofferhulp Brussel s nu al 11 jaar die persoon. Drie zaken zijn voor mij belangrijk in de hulp die ik krijg: begeleiding, steun en begrip.
Verwerken gaat niet vanzelf
Een schokkende gebeurtenis laat dikwijls nog weken, zelfs maanden of jaren emotionele en lichamelijke sporen na. Wat je voelt of denkt, hoe je reageert en de gebeurtenis verwerkt, verschilt van mens tot mens. Er zijn geen kant-en-klare recepten om een schokkende gebeurtenis te verwerken. Maar naast de verschillen tussen mensen zijn er veel gelijkenissen. Verwerken gaat meestal niet zomaar en gebeurt stap voor stap.
“Het verwerkingsproces geeft je het gevoel dat je weer greep krijgt op de dingen.”
Dat ervaarde ook Annie: “Het eerste jaar zag ik bijna maandelijks iemand van Slachtofferhulp. Er is dan ook veel dat naar boven komt. Maar naast leren omgaan met alle emoties moet je ook verder met je leven. De begeleiding hielp me de gebeurtenis een plaats te geven en leerde mij dat een rouwproces over zoveel verschillende emoties gaat. Over lachen en huilen, over vallen en opstaan, over woede en verdriet. Over aanvaarden en voelen dat jouw rouwproces bij je hoort en tenslotte over verwerken.”
Het verwerkingsproces geeft je het gevoel dat je weer greep krijgt op de dingen en daarvan krijg je opnieuw vertrouwen, ook in jezelf. Maar verwerken vraagt tijd en energie. Annie: “Op sommige momenten voelde het alsof ik op een draaitrap naar beneden liep, naar de deur die de uitgang was. Soms kon ik enkele treden afdalen en soms voelde het alsof ik weer een aantal treden achteruit ging. Soms stonden er mensen naast mij op de trap en soms voelde het alsof ik er helemaal alleen stond, waarop Sarah mij dan zei dat er misschien nog mensen op de trede naar mij stonden te zwaaien maar ik ze misschien niet zag. Ongeveer vier jaar geleden vond ik dat ik zonder steun verder kon. Er komen immers dagelijks mensen bij die de hulp en de steun van Slachtofferhulp heel hard kunnen gebruiken. Maar de geboorte van mijn eerste kleinzoon bracht het gemis terug naar boven, het niet kunnen delen van iets wat mooi is, een volgende stap in je leven die als grootouder dat ik alleen moet nemen… Toen heb ik Sarah terug gecontacteerd. Ze begreep wat er gebeurde en zei dat het ook niet ongewoon was.”
Steunwieltjes
Zelfs na jaren kan zelfs een fijne gebeurtenis ervoor zorgen dat je je trauma terug herbeleeft. De emoties die ermee gepaard gaan kunnen verwarrend en vermoeiend zijn, je zal ze misschien willen vermijden of ontkennen. Maar zowel herbeleven als vermijden zijn nodig en gezond.
“Ik vergelijk het met fietsen met steunwieltjes: soms lukt het me zonder, maar soms heb ik ze nog nodig.”
Annie: “Nu zie ik Sarah minder vaak als ik voel dat ik steun en begrip nodig heb. Ik vergelijk het met fietsen met steunwieltjes: soms lukt het me zonder, maar soms heb ik ze nog nodig. En dat is niet erg. Zij komt dan naar me thuis en samen overlopen we een soort van checklist: waar sta ik, waar wringt het? Ik zet mijn gevoelens, gedachten en twijfels samen met haar op een rijtje. Zij geeft me tips en advies hoe ermee om te gaan zonder te oordelen of voor me te beslissen.”
Juridische steun
De administratieve afhandeling van het verkeersongeluk heeft na de dood van haar man nog een venijnig staartje gekregen. Alles was in orde behalve het inkomensverlies dat hij geleden heeft door het ongeluk. En sinds de dood van haar man weigert de verzekeraar van de tegenpartij dit nog te betalen. Annie: “Daar ga ik totaal niet mee akkoord want het oorzakelijk verband tussen ongeval en overlijden werd via de rechtbank door de tegenpartij aanvaard. Na 12 jaar en meerdere advocaten neem ik nu zelf mijn zaak in handen. Ik heb de dossiers opgevraagd, ga mijn conclusies zelf schrijven en laat de zaak terug op de ‘gerechtelijke rol’ zetten. De juriste van Slachtofferhulp helpt me hierbij. Sarah raadt me wel aan om er voor mezelf een termijn proberen op te zetten. Omdat het anders niet afgerond geraakt. Maar zolang het juridische luik niet in orde is, blijft ze betrokken. En dan kunnen de steunwieltjes hopelijk voor altijd opgeborgen worden.”
Tekst en beeld: Bianca De Wolf
