Het Moederhuis van CAW BML: een stadsreportage
Zo staat te lezen op de pagina van Borrelend & Bruisend Oud en Nieuw Mechelen, reportagemakers met een hart voor de prachtige stad Mechelen. Ze gaan op zoek naar antwoorden op vragen uit de geschiedenis en berichten over diverse onderwerpen, met een voorkeur voor erfgoed. In Mechelen vind je namelijk heel wat oude, fraaie gebouwen met een rijke geschiedenis. Dat geldt ook voor het Moederhuis in de Maurits Sabbestraat, waar vandaag het CAW gevestigd is. Een verslag van Eric Creve.
Mechels Oud Moederhuis is vandaag herbestemde levenslicht locatie met ruime historie en waardige nieuwe sociale functie.
Ik ben erg gecharmeerd wanneer ik ontvangen word bij CAW Boom Mechelen Lier in de Maurits Sabbestraat 119 in Mechelen voor een reportage met rondleiding en begeleiding. Het Centrum Algemeen Welzijnswerk [CAW] is sedert april 2014 de nieuwe eigenaar van het door menig Mechelaar vroeger gekende moederhuis.
Bij aankomst merk ik meteen de prachtige verbouwingen en renovatiewerken op. Ze gaan hand in hand met het oude historische aspect van het moederhuis. Dit gebouw schittert weer in zijn geheel.
Een afspraak met de sympathieke mevrouw Caro Van den Branden staat op de agenda. Caro biedt mij een lekkere warme koffie aan wanneer ik toekom na mijn kletsnatte fietstocht, kwestie van terug op adem te komen. We hebben samen eerst een hartelijk gesprek op deze inspirerende locatie, waarbij we onderling uitgebreid kennis maken. We nemen plaats in één van de daartoe voorziene veilige gesprekslokalen met de nodige veiligheidsmaatregelen (afstand, mondmasker, gel, ontsmetting voor tafels en stoelen, raamverluchting).
Tijdens onze kennismaking bij CAW Mechelen verwijs ik naar de vroegere functie van het gebouw, welke vandaag volledig gerenoveerd is als een echt pareltje, met behoud van verschillende waardevolle aspecten uit het verleden. ’t Oud moederhuis van Mechelen vertelt een verhaal van honderden Mechelse boorlingen. Het DNA van vele Mechelaars zag hier decennia lang het eerste daglicht. Ondertussen is de hospitaalfunctie al jaren niet meer aanwezig.
Caro geeft me een rondleiding langs elke verdieping. Ik bewonder het oude OK (operatiekwartier) waarvan de operatiekamerlamp nog steeds ongeschonden aanwezig is. Ik zie de vroegere patiëntenkamers die nu allemaal gerenoveerd zijn tot gesprekslokalen of burelen. Op de eerste verdieping sta ik te kijken naar de nog steeds aanwezige couveusekamertjes die zich zo aanmelden op de muur van de gang, maar ondertussen een nieuwe functie hebben bekomen. Op de binnenkoer bezoeken we de moestuin, de prachtige aangebrachte verzen op de grond in een metalen labyrint, en zie ik ook het vroegere lijkenhuisje met arduinen kruis bovenaan dat nog steeds aanwezig is.
Het Mechelse moederhuis heeft veel betekend voor de regio. Jarenlang kwamen de meeste moeders hier bevallen van hun kinderen, omdat de materniteit lang de enige was in de stad.
Tussen de oorlogen en na de Tweede Wereldoorlog waren de zorg en de scholing niet altijd opperbest lees ik uit enkele geschriften, maar in de loop van de jaren ’50 – ’60 uit de vorige eeuw werd daar verandering in gebracht met goede en nieuwe resultaten.
De vroegere Provinciale Vroedvrouwenschool (opgericht in 1852)
Het Mechelse moederhuis was eerst decennialang een opleidingsinstituut, een Provinciale School voor vroedvrouwen. Voor die periode (1852) blijkt uit (Popp-kaarten) dat het gebouw deel uitmaakte van een militair kazernecomplex. De eerste steen werd gelegd op 6 juli 1925 in het bijzijn van Baron C. Holvoet (Gouverneur der Provincie), De Heeren P. Vermoelen – E. Van Regemorter – K. Van Nyen – A. Nobels – J. Sterkens (Leden der bestendige Deputatie) en J. Schobbens (Griffier der Provincie) lees ik op de aangebrachte steen aan de voorgevel. De bouwmeester was A. Defever en de aannemer F. Degens.
In 1927 kreeg de school nieuwe gebouwen die, in aanwezigheid van Koningin Elisabeth, werden ingewijd. De nieuwe materniteit of moederhuis beschikte ook over een kapel, waar de pas geboren kinderen konden worden gedoopt.
Het was hier in dit moederhuis dat de gekende schrijver Herman De Coninck, Vlaams dichter, essayist, journalist en tijdschriftuitgever, het levenslicht zag op 21/02/1944. Ook Herman werd gedoopt in de kapel van het moederhuis vier dagen na zijn geboorte op 24/02/1944. Zijn volledige naam was hij Herman August Paul De Coninck.
In de geschiedenis van het moederhuis is het zeker ook de moeite waard om de naam van Lindemans Loe te vermelden. Dr. Loe Lindemans (Mechelen, 8/05/1923 – 5/06/2017), gynaecoloog en verloskundige, bracht mede via haar tussenkomst ontelbare Mechelse kinderen op de wereld. Ze deed ook bevallingen in de Leopoldstraat in de kliniek van Dokter Peeters destijds. Ze was woonachtig in de Leopoldstraat tegenover de kliniek. Lou Lindemans was eveneens lid van de Koninklijke kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen.
CAW – Centrum Algemeen Welzijnswerk
Het CAW is actief over heel Vlaanderen en Brussel en versterkt het welzijn van zijn cliënten. Naast het CAW zijn ook Kinderdagverblijf ’t Zwaluwnestje, FERM en het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling [VK] in het Moederhuis gehuisvest.
CAW staat voor preventieve woonbegeleiding, budgettaire en financiële hulpverlening, justitieel welzijnswerk, hulp aan slachtoffers van geweld & misbruik, hulp aan betrokkenen van verkeersongevallen en misdrijven, familiaal geweld, partnergeweld, ouderschapsbegeleiding, hulpverlening bij ouderschap na scheiding, JAC (jongerenaanbod CAW), … . Kortom, mensen kunnen hier terecht met een welzijnsvraag- of probleem, voor informatie en advies. De hulpverleners bieden hulp in de vorm van steun, rust, ondersteunen van basisrechten, juridische adviezen, menswaardig leven voor iedereen, gelijke kansen.
Het CAW werkt ook samen met vrijwilligers die bijdragen tot de dagelijkse werking, zowel administratief als handenarbeid, vol enthousiasme en gedrevenheid. Zo beschikken ze over een prachtige binnentuin aan de Maurits Sabbestraat, een Samentuin die aangelegd is door passievolle vrijwilligers. De oogst van de groenten wordt via het CAW aangeboden aan de meest kwetsbaren. Er is ook een uniek buitenterras voor in de zomer.
Het CAW heeft een ruim aanbod van professionele en volledig uitgeruste vergaderfaciliteiten en audiovisueel materiaal (zoals projectie, internet, televisie). De zalen zijn voorzien van een aparte keuken, eigen toiletten, een aparte in- en uitgang, … . Als gevolg van de huidige coronacrisis is deze branche uiteraard al een tijdje buiten strijd.
Ik heb respect voor het CAW. Voor hun inzet en hun werk vandaag in dit historisch Mechels pand. De nieuwe functie en herbestemming heeft in ieder geval voor behoud, onderhoud en vernieuwing gezorgd, voor algemeen welzijn, voor versterking van ons maatschappelijk bestek. Al snel is het me duidelijk geworden uit mijn gesprek met Caro dat deze mensen veel voldoening halen uit hun trajecten en dat vele processen emotioneel en moeilijke stappen vergen om menselijke situaties terug recht te zetten. Maar voor diegene die vooruit wil en bijdraagt aan de samenwerking voor zijn eigen problemen, rijzen veranderlijke tijden van hoop, licht en kalmte opnieuw om zich heen.
Een reportage van oud naar nieuw, van leven na leven, van borrelende en bruisende momenten. Een passende bestemming van het ‘moederhuis’ bezorgt de gebruiker alvast de gelegenheid en ruimte naar een beter leven.
Met dank aan Caro Van den Branden, CAW Boom Mechelen Lier, aan het bereidwillige en vriendelijke personeel CAW Mechelen.
Voor meer foto’s en informatie: Borrelend & Bruisend Oud & Nieuw Mechelen
Reportage & Foto’s : Eric Creve.
01.12.2020
