Marleen Hoeben over eenzaamheid

50% van de Belgen voelt zich soms eenzaam. (*)Verrast dit cijfer jou?

“Ik ben helemaal niet verrast. Het is misschien zelfs een onderschatting. Ik denk dat iedereen zich soms wel eens eenzaam voelt. Het klinkt alleen niet hip om zoiets hardop te zeggen. Op sociale media tonen we volop foto’s van leuke dingen, liefst in het gezelschap van anderen, let’s party! Maar in het echte leven gaat het er soms anders aan toe. Daarin missen mensen soms betekenisvolle contacten. Ze moeten het doen met een babbeltje bij de bakker of met iemand aan de bushalte. Dat is niet genoeg. Ook in een relatie voelen mensen zich soms eenzaam. Koppels weten niet meer wat er bij hun partner speelt. De verbinding is zoek. Zulke situaties komen tijdens therapiegesprekken vaak aan bod.”

“In het echte leven missen mensen soms betekenisvolle contacten. Ze moeten het doen met een babbeltje bij de bakker of met iemand aan de bushalte.”

Op eenzaamheid rust een taboe. Herken je dit in jouw werk?

“Zeker. Mensen spreken vaak over eenzaamheid, maar in de meeste gevallen zullen ze dat gevoel zelf niet op die manier omschrijven. De realiteit om er echt alleen voor te staan, is voor velen te zwaar. Ze spreken eerder over het feit dat ze zich alleen voelen of niemand hebben om mee af te spreken. Andere mensen zeggen dan weer dat ze zich niet gezien of gehoord voelen of vertellen dat ze de feestdagen alleen doorbrengen.”

Wat zorgt ervoor dat mensen eenzaam zijn of worden?

“Het overlijden van een belangrijk persoon kan veel eenzaamheid met zich meebrengen. Meestal komt dat gevoel pas na een tijdje, wanneer er minder over de overledene wordt gesproken en het gewone leven weer z’n gang gaat. De rouwende blijft verweesd achter en stelt vast dat het niet lukt om de draad van het leven vóór het verlies terug op te pikken. Om voor hen iets te betekenen, organiseren we een gespreksgroep rouwverwerking. Vanuit het CAW begeleid ik de groep samen met een collega. Tijdens de bijeenkomsten krijgen mensen de kans om hun verhaal te delen en geven we tips om met rouw om te gaan. Met een kop koffie en wat lekkers gaan mensen zich doorgaans echt met elkaar verbinden en komen ze stap voor stap terug op kracht. Het is prachtig om te zien hoe deelnemers op enkele maanden tijd evolueren.”

Hoe ga je om met mensen die hulp vragen of ondersteuning nodig hebben met vragen over eenzaamheid?

“Ik moet bij deze vraag denken aan het verhaal van een alleenstaande mama die bij me op gesprek kwam. Ze moest tijdens haar huwelijk en daarna tijdens de vechtscheiding heel wat bagger verwerken. In haar gezin van herkomst voelde ze zich niet gewenst en kreeg ze te horen dat ze niets kon of dom was. Ook in vriendschappen voelde ze zich niet gezien. Als zij zelf geen initiatief nam, hoorde ze niets van de ander. Al die ervaringen zorgden ervoor dat ze een heel negatief zelfbeeld had. Door in te zoomen op haar verhaal en haar telkens te bekrachtigen in haar kwaliteiten en intenties groeide bij haar besef dat ze er mocht zijn zoals ze was. Ze begon te beseffen wat ze van vrienden verwachtte en nodig had. En ze ging op zoek naar mogelijkheden om tijd te maken voor zichzelf en te ontdekken wat ze leuk vond.

“Door in te zoomen op haar verhaal en haar telkens te bekrachtigen in haar kwaliteiten en intenties groeide bij haar besef dat ze er mocht zijn zoals ze was.”

Een aantal vriendschappen verwaterde, maar in plaats daarvan kwamen nieuwe contacten. In die nieuwe relaties voelde zij zich meer gezien en verbonden.”

Het CAW en LU willen met de campagne #SharetheLUve werken aan verbinding tussen mensen door een koekske te delen. Met wie wil jij binnenkort graag eens een koekske delen?

“Vorige maand verhuisde een buurvrouw naar een flat aan de rand van de stad. Het onderhoud van haar oude woning was te zwaar geworden. In coronatijd had ik een kaartje in haar bus had achtergelaten met mijn nummer en de boodschap dat ze me mocht bellen om boodschappen voor haar te doen. Ze maakte nooit gebruik van mijn aanbod, maar sindsdien stuurden we elkaar wel regelmatig een bericht. Gewoon om te vragen of alles nog ok was. Binnenkort breng ik haar een bezoek met een bloemetje en een koekske. Ik hoop van harte dat ze in haar flat intussen haar draai heeft gevonden.”

(*) Dit blijkt uit cijfers van het Nationale Geluksonderzoek van UGent.

Interview: Ward Mertens