Vrijwilliger in de kijker - Nachtopvang

Hoe ben je bij ons CAW terecht gekomen?

Ik studeer graduaat maatschappelijk werk en zocht een stageplek. Ik kende het CAW al via mijn peter; hij heeft nog bij CAW Boom Mechelen Lier gewerkt. Door omstandigheden kon ik in september nog niet starten met mijn stage, dus ben ik als vrijwilliger aan de slag gegaan bij de nachtopvang van het CAW. Dit leek me een mooie leergelegenheid om bij te leren over hulpverlening en zo kon ik de mensen en de werking al wat leren kennen.

Wat houdt vrijwilligerswerk bij de Nachtopvang zoal in?

Bij de Nachtopvang kunnen dak- en thuislozen terecht voor de 3 B’s: bed, bad, brood. Ze komen toe tussen 18u15 en 18u45, waarna we allemaal samen binnen gaan. We geven hen linnen voor die avond en ze krijgen de mogelijkheid om een boterham of een kommetje soep te eten. Soms wordt er al eens iets gekookt door collega’s. En daarnaast helpen we hen vooral verder met de eerste hulpvragen: bijvoorbeeld waar kan je terecht voor ondersteuning bij de zoektocht naar een huurwoning, waar kan je een leefloon aanvragen, wat als je geen identiteitskaart meer hebt, enzovoort. We werken buiten de normale werkuren, dus echt rondbellen als iemand naar ons komt met een bepaalde vraag is nogal moeilijk. Maar we sturen vaak mailtjes voor hen, bijvoorbeeld naar een verhuurder of een partnerorganisatie. We hebben in het algemeen ook veel contact met de maatschappelijk assistenten van al onze cliënten. Zo zijn we op de hoogte van hoever ze staan in hun proces, welke stappen ze al dan niet ondernemen.

Hoe verloopt de rest van de avond en nacht?

Van 18 tot 23u staan we met 2 of 3 collega’s. Tijdens de nacht sta je er alleen voor, maar meestal is het heel rustig, de meeste cliënten slapen dan. Heel af en toe komt er wel eens iemand uit de kamer omdat hij niet kan slapen, maar dan volstaat een gesprek wel om terug rust te vinden. Vanaf 7u begin je iedereen wakker te maken, dus ervoor zet je best al koffie en beleg klaar. Ze kiezen zelf of ze willen blijven liggen of ontbijten; maar vanaf 8u is het ontbijt weg. Sommigen maken ook wel boterhammen de avond ervoor, zo hebben ze eten voor ’s middags. Er zijn cliënten die om 6u moeten gaan werken en al om 5u opstaan om zich klaar te maken voor hun werk.

Om 8u30 vertrekken we dan vanuit de nachtopvang en dan kan er ook niemand blijven, maar er zijn wel alternatieven zoals De Keeting en De Lage Drempel. Daar kunnen ze iets eten, hun kledij wassen, enzovoort. Ze kunnen dus wel van de ene naar de andere locatie. En dan in de tussentijd zoeken ze met hun maatschappelijk assistent naar een betere oplossing zoals een tijdelijk verblijf ergens. Uitzonderlijk gebeurt het wel dat ze meerdere nachten verblijven in de Nachtopvang, maar het is niet de bedoeling om hier vast te verblijven.

Cliënten die om 5u opstaan voor hun job… Het cliché beeld dat mensen hebben van dak- en thuislozen klopt al lang niet meer hé?

Nee, ik ben daar zelf eigenlijk enorm van verschoten, ook al was ik me er al van bewust dankzij mijn peter. Je denkt aan de persoon die aan de kant van de straat ligt, maar dat zijn de extreme gevallen of de hulpvermijders, maar die zien wij hier eigenlijk niet echt.

Er zijn enorm veel mensen die bij ons toekomen waarvan ik nooit zou denken dat ze dakloos zijn als ik ze op straat zou zien. Mensen die ook wel heel verantwoordelijk omgaan met hun geld en heel bewuste keuzes maken, maar door een bepaalde situatie niet meer naar huis kunnen. Of geen thuis vinden, hoewel ze wel werken.

Heel spijtig dat mensen soms geen kansen krijgen, maar wij geloven erin dat ze met de nodige ondersteuning wel stappen vooruit kunnen zetten. Wij zien ook echt wel veel mensen waarbij je merkt dat er motivatie in zit, mensen die vooruit willen en dankbaar tegenover onze hulp staan.

Wat vind jij fijn aan vrijwilligerswerk bij de nachtopvang?

Ik ben zelf nooit dakloos geweest, maar ik ben heel hard van het principe dat iedere mens een dak boven z’n hoofd verdient. Als ik daar m’n steentje in kan bijdragen, dan vind ik dat heel mooi. Daarnaast vind ik het ook heel fijn om een sociale band op te bouwen met hen. Ze zijn misschien dakloos en hebben soms wel bepaalde problematieken, maar ze zijn ook gewoon maar mensen, ze hebben ook gevoelens.

Je moet durven verder kijken dan hun problematieken. Als je afstapt van stereotypen en vooroordelen, kom je vaak fijne mensen tegen met de juiste waarden en normen die door bepaalde situaties in de problemen zijn terecht gekomen.

Hoe ga je om met moeilijke verhalen?

Ik ben over het algemeen heel goed in zaken niet persoonlijk op te nemen. Je moet iemands rugzak niet mee beginnen dragen. Je wilt ze wel een hand toewerpen, maar het is niet de bedoeling om de rugzak over te nemen en dat lukt me redelijk goed. Soms kan het gebeuren dat je moeilijke beslissingen moet nemen. Bijvoorbeeld als iemand te laat of onder invloed toe komt, of ruzie zoekt, dat kan voor een uitdaging zorgen. Het kan gebeuren dat je dan iemand de deur moet wijzen voor de veiligheid van de andere cliënten en dan komen ook heel hard je eigen morele waarden en normen naar boven. Zeker als je een vertrouwensband hebt opgebouwd, als je weet wat er in hen omspeelt, als je weet wat hun coping mechanismen zijn… dan speelt het je wel parten. Gelukkig heb ik het zelf nog niet meegemaakt, het is momenteel wel allemaal heel rustig.

Gewoon even samen lachen kan ook wel deugd doen. Onze cliënten moeten vaak doorheen de dag allerlei praktische dingen regelen; dan is het wel aangenaam om ook even wat luchtigheid te hebben. Wij proberen vanuit onze opvang een warme plaats te bieden.

Zin om ook je steentje bij te dragen?

Onze collega’s van de Nachtopvang zijn nog op zoek naar extra vrijwilligers. Lijkt dit iets voor jou? Check dan zeker de vrijwilligersvacatures van CAW Boom Mechelen Lier.