1 jaar Opvang en Oriëntatie Blekerij
Opvang & Oriëntatie – Blekerij biedt opvang aan mannelijke daklozen zonder wettig verblijf met een nationaliteit van buiten de Europese Unie. In principe hebben zij in België geen recht op opvang. Om hen uit hun precaire situatie te halen, geeft het project hen op juridisch en psychosociaal vlak steun, met als doel een duurzame toekomst in België, in het herkomstland of in een ander land. De Stad Gent nam het initiatief: de federale overheid is immers bevoegd voor het verblijf van die mensen, maar in de praktijk worden de steden en gemeenten met de problemen geconfronteerd. An D’Hondt en Dirk Bamelis van CAW kunnen daar veel over vertellen.
Overlevingsmodus
An: ‘Die mensen zitten vaak al heel lang in overlevingsmodus. Ze hebben een lange zoektocht achter de rug, ze hebben een flinke rugzak, ze hebben geen idee wat er nog kan. Als ze dan in de opvang komen, is de eerste bedoeling dat ze weer een beetje “op hun effen” kunnen komen. Een beetje rust.’
Dirk: ‘Het gaat ook om mensen die al allerlei procedures doorlopen hebben, maar telkens weer het deksel op de neus kregen. Soms hadden ze een fout beeld van de procedure, soms kregen ze foute informatie, meestal hadden ze geen ondersteuning. Als we dan nu, met de hulp van een jurist een nieuwe procedure onderzoeken, dan gaan we het verhaal opnieuw uitspitten, het dossier grondig voorbereiden, hen in mensentaal uitleggen wat ze van die procedure wel en niet mogen verwachten.’
Soms lukt het, soms niet
An: ‘Als ze bij ons komen, werken we op twee sporen. Er is de jurist die nagaat welke procedures al gevolgd zijn, waarom die fout gelopen zijn en welke mogelijkheden ze nog hebben. Zijn hier nog mogelijkheden tot wettig verblijf of is de uitbouw van een duurzame toekomst elders mogelijk? Kunnen ze terug naar hun thuisland, of is een derde land een optie? De perspectiefmedewerker helpt hen om opnieuw duurzame keuzes te maken en biedt hun psychosociale ondersteuning. Daarnaast is er de opvangmedewerker die vooral voor de dagelijkse ondersteuning zorgt.’
Dirk: ‘We vertrekken vanuit het verhaal van de cliënt. Als zijn vlucht iets te maken heeft met zijn thuisland, gaan we dat proberen bevestigd te krijgen. Zelfde redenering als er medische elementen meespelen. Maar als we weten dat de procedure op niets zal uitdraaien, zullen we geen nieuwe procedures opstarten. De perspectiefbegeleiding loopt eventueel door, als er positieve stappen worden gezet.’
An: ‘Nederland is ons voorbeeld. Daar zijn heel wat lokale initiatieven die nu door de overheid gesteund worden. En wat blijkt? Ze hebben resultaten én de kost van de dakloosheid verminderd.’
Dirk: ‘Ons project wordt ook gesteund door de overheid en federaal gefinancierd. De Dienst Vreemdelingenzaken en Fedasil zijn hierbij betrokken. Zij leggen weliswaar een sterke focus op terugkeer, wij van onze kant willen dat alle pistes evenwaardig behandeld worden. Dat is het verschil tussen de doelstellingen van een overheid en die van een welzijnsorganisatie.’
Toekomst
Dirk: ‘We zijn een pilootproject, binnenkort start er ook een in Antwerpen en later volgen hopelijk nog andere steden. Want één ding is zeker: we merken dat de aanpak weliswaar zeer arbeidsintensief is, maar ook dat die resultaten neerzet. Het gaan nog wel even projecten blijven, want als we dit systeem tot norm zouden maken, zou het hele systeem moeten veranderen.’
An: ‘Het goeie nieuws is dat we voor een aantal mensen een positieve beoordeling hebben kunnen bekomen. Maar ja, voor hen begint het werk dan nog maar echt. Ze zijn immers nog altijd dakloos, ze hebben geen inkomen, er ligt een hoop administratieve taken voor hen klaar. Het zal nog wel even duren voor ze in de maatschappij kunnen stappen.’
Dit artikel verscheen in Magis
Dit artikel verscheen ook in Magis, het magazine van CAW Oost-Vlaanderen (jaargang 10, nr. 1, jan-feb-maa 2023). Blijf op de hoogte: schrijf je in en ontvang Magis in je brievenbus of digitaal.
