CAW en TIP - Al drie jaar gelukkig samen
Op 1 januari 2022 viert het CAW de derde samenwerkingsverjaardag met het Transgender Infopunt (TIP) van UZ Gent. Een van de TIP-experten, socioloog-seksuoloog Melanie Verbeke, is binnen het CAW Oost-Vlaanderen aangesteld om expertise over het transgender thema te delen met de andere CAW’s. Op de derde samenwerkingsverjaardag blikt Melanie samen met Lutgart Van Ende, CAW-medewerker in Limburg, terug naar de voorbije periode.
Dag Lutgart! In elk CAW is er één medewerker die het transgender thema onder de aandacht brengt in hun CAW: de aandachtsmedewerker. Jij bent die persoon binnen CAW Limburg. Hoe ervaar je die rol?
Ik had nooit gedacht dat we zo er gedreven mee aan de slag zouden gaan. Het is een thema dat aan het leven is bij alle collega’s. Ook binnen het managementteam is iedereen erin mee. Ik had dat niet verwacht.
Het thema is langs verschillende kanten binnengekomen. Ik ben er zelf heel enthousiast over. In de loop der jaren hebben wij wel ervaring met holebi’s op de werkvloer. Doordat het topic regelmatig besproken wordt -zoals bij collega’s waarvan de kinderen worstelen met hun geaardheid of gender- is het een thema geworden zoals vele andere thema’s: iets waarvoor we oog moeten hebben. Want het raakt aan mensen in hun wezenlijk bestaan. We kunnen dat niet passeren. Anders heb je de rest ook niet mee. Het is essentieel en bij transgender personen nog méér.
‘Doe dit toch niet: stop mensen niet in vakjes.’
Ik ben er zelf veel alerter op geworden door ermee bezig te zijn. We moeten onze werkingen openstellen voor iedereen. Al denk ik bij dit thema vaak ‘doe dit toch niet: stop mensen niet in vakjes’. Ook in ons jaarverslag nemen wij op hoeveel mannen en vrouwen we begeleid hebben. Uit onze werkingscijfers blijkt dat we transgender personen bereiken. Verder moet dat niet zo opgesplitst worden.
Wat zijn volgens jou de grootste mijlpalen die de voorbije drie jaar werden bereikt?
Mijlpaal nr. 1 – Ik ben er héél gelukkig mee dat we de brug met het Regenbooghuis (Hasselt, n.v.d.r.) en Keer-punt (vereniging voor trans personen en hun naaste omgeving, n.v.d.r.) hebben kunnen leggen. Dit was de voorbije 10 jaar niet gebeurd. Die brug is iets in 2 richtingen. Ook bij hen is er iets veranderd. In ons eerste contact waren ze niet zo enthousiast over het CAW. De verhalen die we hoorden zijn vooral verhalen waarbij mensen drempels ervaren bij het CAW. Ze hebben toen voorgesteld om een vorming te komen geven in het CAW. Toen dacht ik: ‘Oké, dat is goed. Dan doen we iets aan beeldvorming van de werking Regenbooghuis en leggen we meteen de brug naar die vereniging’. Ik ben er trots op dat we daarin geslaagd zijn.
Mijlpaal nr. 2 – Het enthousiasme vanuit alle werkingen: ‘Hey! Die vorming, die wil ik volgen’. We dachten eerst: we doen één of twee keer het aanbod, maar binnen de kortste tijd zaten de vormingssessies vol en dan hebben we er nog twee extra georganiseerd. Dat hadden we nog niet meegemaakt. Uit de evaluatie bleek dat de hulpverleners hongerig zijn naar info en hulp. Ik merkte hun vraag en wil om breed te kijken naar deze doelgroep, om met hen aan de slag te gaan en om bij te leren. Dat was hartverwarmend. Ondertussen hebben transgender personen de weg naar het CAW gevonden: in 2019 zagen we een tiental personen, in 2020 waren er dat al 39. Hulpverleners komen ook in aanraking met trans personen, los van het transgender thema; bijvoorbeeld: tijdens bemiddeling.
Mijlpaal nr. 3 – De transgendervlag uithangen aan het CAW op International Transgender Day of Visibility. Ik stelde kort voor die dag het idee voor op managementteam. Ik voelde meteen de openheid van het team: laat ons die vlag maar aankopen en op heel korte termijn is dat nog allemaal goed gekomen. Ik ben zelf enthousiast over het thema en ik krijg mijn collega’s ook gemakkelijk mee.
Mijlpaal nr. 4 – Onze baliemedewerkers spreken altijd onze cliënten met meneer en mevrouw aan. Ik heb hen gevraagd om ‘meneer’ en ‘mevrouw’ weg te laten en hen gewoon vriendelijk welkom te heten zonder die aanspreektitels. Ze gaven een heel fijne reactie: ‘ben ik blij dat je dat zegt’. Een baliemedewerker gaf aan dat ze een paar weken geleden een cliënt had aangesproken met meneer in plaats van mevrouw. Ze maakte zich er zorgen over dat ze iets fout gedaan had. Ik heb haar gezegd: ‘fout, wat is fout? Het kan ons allemaal overkomen, maar we moeten hier bewust van zijn en extra aandacht voor hebben’. Dus ik merkte ook bij de baliemedewerkers het besef dat dit belangrijk is. Voor iemand die homo of lesbisch is, maakt dit vaak niet uit, maar bij trans personen is dit wel heel belangrijk.
Waar wil jij de komende jaren verder op inzetten?
Verdere verdieping! We gaan in het voorjaar van 2022 workshops organiseren rond meervoudige kwetsbaarheid: LGBTQIA+ en migratie, LGBTQIA+ en autismespectrumstoornissen (ASS), en armoede … En LGBTQIA+ personen die leven in een residentiële setting. Mijn collega’s stuurden er mee op aan om die workshops te laten doorgaan in ons CAW. Ze zijn ervan overtuigd dat de medewerkers veel interesse zullen hebben. Daar waar de collega’s van het management in het begin een afwachtende houding hadden, denken ze actief mee en nemen ze sneller actie. Mede doordat ze voelen dat hun medewerkers met vragen zitten rond het thema.
We krijgen vanuit verschillende teams vragen rond diversiteit. Na de vorming over het transgender thema kreeg ik de vraag om voor elke regionale werking een ambassadeur af te vaardigen voor diversiteit in de brede zin van het woord: geaardheid, geslacht, rolstoel, doven … Zijn we toegankelijk voor al deze mensen? Ik vond dit een zeer pertinente vraag. We zijn ons meer regionaal aan het organiseren en dat is één van de rollen die er zeker zal komen, waar dit thema dus ook zijn plek zal krijgen.
‘Ik blijf signalen krijgen van medewerkers rond zaken die we zouden kunnen doen.’
Een medewerker vroeg ook nog om verder te gaan rond transgender en jezelf uiten. Ik heb die medewerker laten zien dat we hiermee al bezig zijn geweest en dat nog vaker zullen doen. Zoals het zetten van voornaamwoorden in de e-mailhandtekeningen. Ik blijf signalen krijgen van medewerkers rond zaken die we zouden kunnen doen. En ik zal blijven inzetten op vorming én blijven polsen. De volgende stap? Contact met het ZOL (Ziekenhuis Oost-Limburg en hun gender team) om na te gaan hoe we kunnen samenwerken. Nu is dit niet het moment omdat coronazorg in de ziekenhuizen op de voorgrond staat.
Wat heb jij geleerd door met het transgender thema bezig te zijn?
Als ik iemand zie, dan zie ik een mens. Dat kan een man of een vrouw zijn, een x of een i, met een zekere culturele achtergrond, een handicap of wat dan ook. Maar dat is gewoon een mens. De identiteit van die persoon bouwt zich voor je neus wel op en je moet er gewoon voor openstaan. De persoon heeft die identiteit misschien zelf nog niet helder, maar dat maakt niet uit. Ik heb daarin ook wel een mindswitch moeten maken. Gewoon met een open houding luisteren, is de boodschap. Dat heb ik er voor mezelf uitgehaald.
