Een moment van ontspanning

Het werd een parcours waarin we veel leerden, met ongeziene uitdagingen en bliksemsnelle, creatieve antwoorden, met zorg en zorgen.

Maar vooral ook een parcours waar heel wat mensen zich extra voor inzetten. Eén van die mensen is Nienke, een 26-jarige studente sociaal cultureel werk aan de UCLL.

Ik ben niet creatief

“Ik deed in De Meander al creatief werk tijdens de zondagsopening in de winter. Toen de dagopvang opende was ik meteen enthousiast om te helpen. Ik wil iets kunnen betekenen voor de mensen.

In De Meander bedacht ik altijd op voorhand activiteiten en dan werkten we 2 à 3 uur aan een project. Van het versieren van een tas, tot een vogelhuisje, of samen kerstversiering maken.

In de dagopvang had ik allerlei materiaal mee (schilderspullen, mandala’s weven, tekenmateriaal,…) en mochten mensen zelf kiezen wat ze wilden doen. Soms kwamen ze even bij me zitten terwijl ik bezig was en wilden ze even praten. In het begin zijn veel mensen wat terughoudend en zeggen ze ‘ik ben niet creatief’, enkele dagen later zie je ze toch iets heel mooi maken.

Laten we het samen doen

Maar er moeten wel wat voorwaarden vervuld zijn, eer je aan de slag kan.

Het heeft tijd nodig voor je vertrouwen wint. ‘Is dit wel iemand die terugkomt? Kan ik bij deze persoon mijn verhaal wel kwijt?’ Omdat ze zich vaak in de steek gelaten voelen door het systeem, komt dat niet gemakkelijk.

Dus zet ik met buiten bij hen, maak een praatje, vertel over mezelf, zodat ze ook weten wie ik ben. Ik nodig hen uit om eens te komen kijken, of om het samen te doen. En dat werkt vaak wel, door het samen te doen, durven ze wel een stap te nemen.

In dat opzicht had dit proces ook gerust wat langer mogen lopen. Je zag vooral in de laatste twee weken mensen die terugkwamen, zelf spullen durfden nemen en aan de slag gingen.

Wat is vrije tijd?

Ik stel mezelf wel de vraag: wat is vrijetijdsbesteding voor iemand die dak- of thuisloos is? Want heb je dat niet pas als je primaire behoeften, zoals eten en onderdak, ingevuld zijn? En toch is het zo belangrijk om van vrije tijd te kunnen genieten als mens.

Een moment van ontspanning, even niets hoeven, creatieve vrijheid ervaren, niets opgelegd worden, maar vrij zijn. Zo haal je de mensen weg uit de dagelijkse sleur, hoeven ze even niet na te denken over hun problemen. Kunnen ze gewoon zijn en plezier hebben.

Je merkt dat ook dakloze mensen behoefte hebben aan die beleving van vrije tijd en cultuur, ondanks de realiteit en onzekerheid van een leven op straat.

Meesterwerkjes

Je krijgt heel veel dankbaarheid. Dat ze het fijn vinden dat ik er vaak kom, dat ik materiaal voor hen bijheb. Dat je ‘ha Nienke, wat gaan we vandaag doen?’ hoort wanneer je binnenkomt. Dat geeft me wel het gevoel dat ze me graag zien komen. Zo heb ik ook het idee dat ik echt iets kan betekenen voor ze.

Zo was er een man die ontzettend mooi kon portrettekenen en dat niet meer deed omdat zijn portfolio gestolen werd. Dat had zijn hart gebroken en hij was er niet opnieuw mee begonnen. Hij heeft terug goesting gekregen de afgelopen weken. Hij maakt echt meesterwerkjes.

Maar ook een mevrouw die met het mandalamateriaal aan de slag ging. Die in het begin heel vaak bevestiging kwam zoeken en waar we echt samen gewerkt hebben om dat niet meer nodig te vinden. Ik vertelde haar dat het niet uitmaakt hoe je het doet: als je het zelf goed vindt, is het goed. Dat zij de stap kon maken van ‘Hé Nienke, is dit goed?’, naar ‘Hé Nienke, kijk wat ik gemaakt heb!’, dat is een hele grote stap. Het heeft duidelijk haar zelfvertrouwen vooruit geholpen.

En zeker ook die stillere jongen. Via een andere hulpverlener wist ik dat hij goed met een naaimachine overweg kon. Dus hebben we voor hem een naaimachine geregeld en heeft hij hele mooie dingen gemaakt, zoals mondmaskers voor de andere gasten.

Het recht op ontspanning en zelfontplooiing

Ik hoop dat we wat werken in de nabije toekomst kunnen tentoonstellen, eventueel met de verhalen erbij.

Door dit soort werk kan je een schakel zijn naar andere hulpverleners, omdat het soms zaken losmaakt, die in de ‘normale’ hulpverlening niet naar boven komen.

Maar ook een schakel naar de stad, de maatschappij. Dat mensen die dak- of thuisloos zijn ook het recht hebben op ontspanning en zelfontplooiing. En dat ze zo bepaalde talenten kunnen ontdekken waarvan ze misschien zelf niet wisten dat ze ze hadden.