Het nieuwe normaal

Onze opvangcentra sloten immers niet. Doorheen het heetst van de crisis werd er gezocht naar zo veilig mogelijke manieren om jongeren, volwassenen en kinderen op te vangen en te blijven begeleiden. De nachtopvang voor daklozen mensen in Leuven werd verlengd en verhuisd, de dagopvang ingericht.

Onze inloopcentra bleven in nauw contact met hun bezoekers, via facebookgroepen, handgeschreven kaartjes, wandelingen, soepbedelingen en het gebruik van douches of wasmachines op afspraak.

We belden, chatten, mailden, videobelden er op los. We ondersteunden, waren luisterend oor, hielpen mee zoeken naar licht aan het eind van deze tunnel.

Maar sinds 18 mei zien we u dus graag weer terug. Zij het beperkt en op afspraak.

We konden de afgelopen weken terug in het echt afspreken met die cliënten waar de nood het hoogst was.

Ook in de Leuvense gevangenissen konden we terug te plaatse gaan werken en het Woonanker kon de deuren terug openen op afspraak.

Een impressie vanuit Oost-Brabant.

Annemie (Leuven Hulp)

“Iedereen is blij dat we terug zijn. Wijzelf in de eerste plaats. Het is een beetje zoeken naar het nieuwe normaal, er zijn veel regels. Vanuit justitie en de overheid zijn er heel wat maatregelen en draaiboeken gemaakt, en maar goed, want nu zijn wij ‘de gevaarlijken’. Corona is gelukkig uit de gevangenis gebleven. Ik zou niet willen dat één van ons het nu binnenbrengt. Doordat er zoveel voorbereidingen getroffen zijn, hebben we er wel vertrouwen in, ook de gedetineerden.

Voorlopig hebben we alleen onze huidige cliënten verwittigd dat we terug zijn. Die zien we nu eerst,  om te kijken hoe het is. Want niet iedereen heeft ons gebeld de afgelopen tijd. We schreven wel elke twee weken een brief aan de cliënten die ons niet zelf belden.

Eigenlijk zien de meesten er goed uit. Ze zijn blij om ons terug te zien en vragen ook aan ons hoe het is en geweest is. De verhalen die ze vertellen zijn heel verschillend. Voor sommigen was het niet anders, ‘omdat ze toch sowieso opgesloten zitten’, en de wandelingen zijn blijven doorgaan. Anderen hebben zich toch verveeld of het moeilijk gehad omdat er geen bezoek mocht komen.

Tijdens de coronacrisis is de mogelijkheid om te videobellen geïnstalleerd en dat heeft heel positief gewerkt. Zo konden enkelen ook terug af en toe contact hebben met familie in het buitenland. Al heeft ook niet iedereen buiten de muren de juiste benodigdheden om te videobellen. Maar daar zijn onze familiebegeleiders dan weer creatief mee aan de slag gegaan.”

 

Godelieve (Team regio Diest)

“Ook in team Diest is heel hard gewerkt aan een veilige heropstart in de twee huizen. We zijn wat dolgedraaid van de draaiboeken en procedures, maar die zijn nu eenmaal nodig en bieden veiligheid, structuur en houvast. Ons logistiek team zorgt ervoor dat alles op rolletjes loopt. En d’Oranje Giraffen stikken ijverig mondmaskers voor ons in alle kleuren van de regenboog.

Maar het is nog wat wachten op de cliënten. Er was zeker nog geen stormloop, sommige mensen zijn echt wel bang. Het is wennen aan een nieuwe realiteit. Ook voor de collega’s. Maar we zijn creatief. Samen met een cliënt gaan wandelen bijvoorbeeld, in plaats van binnen af te spreken.”

 

Koen (Het Woonanker)

“We hebben vol ongeduld zitten wachten op de versoepeling van de maatregelen. Voor ons was het essentieel dat bezoeken aan huurwoningen terug toegelaten werden, maar ook dat de immokantoren hun activiteiten terug zouden hervatten.

In de tussentijd hebben we niet stil gezeten. We staken de koppen bijeen om een ‘nieuw’ Woonanker uit te vinden. Extra materiaal werd aangeschaft, procedures werden uitgeschreven en de setting werd volledig aangepast.

De afgelopen weken kregen we veel ongeruste telefoontjes met de vraag wanneer we terug open zouden gaan. Heel wat bezoekers leefden in onzekerheid en de hoogdringende situaties stapelden zich op. Door het (voorlopig) beperkte aanbod dat we kunnen doen, moeten we soms zware keuzes maken en kunnen we niet iedereen meteen verder helpen.

Op dinsdag 26 mei was het dan zover. De eerste bezoekers liepen door de deur en kregen te horen dat ze hun handen moeten reinigen, een mondmasker aandoen en met voldoende afstand achter een scherm alles kunnen volgen. Niemand stelde er zich vragen bij en zo gaan we nu aan de slag.

Het positieve aan dit alles is dat we nu meer tijd per bezoeker kunnen aanbieden, zodat de zoektocht zeer breed en intensief kan verlopen. We zetten ook volop in op het digitaliseren van alle informatie. Hieruit kunnen eventueel nieuwe (digitale) vormen van hulpverlening ontstaan.”

 

Silke (Inloopcentrum De Meander)

“De voorbije weken waren zeer intens. Zowel voor onze bezoekers als voor ons. Eigenlijk is de Meander nooit helemaal gestopt met draaien. Onze open ontmoeting en de groepsactiviteiten hebben we uiteraard moeten annuleren, maar ons praktisch aanbod zijn we doorheen heel de periode op afspraak blijven aanbieden.

Er is quasi elke weekdag een collega aanwezig geweest voor mensen die wilden wassen, douchen, koken, de computer gebruiken,… Vaste bezoekers, maar ook heel wat nieuwe gezichten. Mensen die in normale omstandigheden beroep doen op een wassalon, mensen die anders in hun eigen netwerk langsgaan voor een douche, mensen die dakloos zijn en via de dagopvang de weg naar de Meander vonden.

Het was (en is) heel erg zoeken naar manieren om contact te houden, om vanop afstand nabij te blijven. We hebben mensen proactief opgebeld. Soms 1 x per week, soms bijna elke dag omdat het zo nodig was. En hoe goed of hoe lang je mensen al mag kennen, over telefoon mis je zoveel. Je ziet de andere niet reageren, je voelt elkaar niet aan als anders… Er is letterlijk en figuurlijk meer afstand. Af en toe eens gaan zwaaien aan de deur of naar buiten voor een korte wandeling, dat hielp. Maar de richtlijnen creëerden wel wat terughoudendheid, zowel bij bezoekers als bij ons.

Er was een opmerkelijk verschil in hoe mensen deze periode beleefd hebben. Een heel deel is meer dan ooit in dat sociaal isolement en/of die kwetsbare positie terecht gekomen. Voor zowat iedereen betekende die lockdown een verlies aan vrije tijd, cultuur, sociaal netwerk… vrijheid. Maar dat ‘kot’, die ‘thuis’ was – ondanks ons occasioneel gevloek – wel een veilige constante…

Hoewel we allemaal de stijgende prijzen in de supermarkt gevoeld hebben, kozen we op ’t einde van de dag wel zelf wat er op het menu zou staan of welke serie we zouden starten op Netflix. En dat die veilige constante, die ‘keuzevrijheid’ een luxe is, is meer dan ooit zichtbaar geworden.

Want wat als ‘dat kot’ eigenlijk geen thuis is, maar een ruimte van 24m² waar al je spullen staan en je geen terras hebt? Of wat als er helemaal geen kot is om naartoe te gaan? Wat als die thuis eigenlijk elders ligt, bijvoobeeld in een buurt- of inloopcentrum? Wat als vrije tijd, cultuur en een sociaal netwerk in normale omstandigheden ook ver zoek zijn en keuzevrijheid net zit in waar je je koffietje gaat drinken en aan welke sociaal restauranttafel je aanschuift? Om dan nu over diezelfde onpersoonlijke telefoon ook nog eens te moeten zeggen dat je het financieel niet redt en dankbaar gebruik wilt maken van noodpakketten en gratis afhaalmaaltijden.

Een aantal mensen zijn helaas echt een stukje menswaardigheid verloren, zichzelf verloren met momenten…

Daarnaast hebben ook heel wat mensen rust gevonden in het ‘verplicht onthaasten’, in een prikkelarme samenleving die niet constant reclame maakt voor barbecues met vrienden en zomerfestivals. De confrontatie met ‘het niet hebben’ die minder groot was. Of de veiligheid van huisbazen die geen uithuiszettingen mochten doen, deurwaarders die niet mochten ophalen… rust… even dan toch. En het dankbaar zijn voor de kleine dagelijkse dingen. Een les voor velen, een realiteit voor vele anderen.

Een dankbare ervaring voor ons als team was de inzet over de CAW werkingen heen. Het ervaren van andere plekken, andere manieren van werken met mensen. Niet altijd makkelijk, maar over ’t muurtje kijken kan zeer verrijkend zijn.

De digitale kloof heeft zich ook meer dan ooit laten zien. Iedereen is massaal aan het zoomen, skypen en whatsappen geslagen. Maar die kanalen zijn lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. Noch in materiaal, noch in kennis/vaardigheden. En wat met die mensen die geen telefoon of geen vaste woonplaats hebben… Die ben je helaas even ‘kwijt’. Tot je ze op weg naar huis tegenkomt in het straatbeeld, gelukkig maar.

En nu… mogelijks nog de moeilijkste fase. Heropstarten in fases betekent onvermijdelijk drempels inbouwen. Werken op afspraak betekent dat je van mensen verwacht dat ze vooruit plannen. Niets is zo moeilijk als je hoofd vol zit.

Op dit moment bieden wij 3x per week kleinschalige groepsactiviteitjes aan waar mensen zich op mogen inschrijven. Dit voor telkens max. 9 mensen. En hoewel de grote toestroom voorlopig uitblijft, is het zoeken naar een zo correct mogelijke manier om die puzzel te maken. De ‘strakke richtlijnen’ staan enorm in contrast met de laagdrempelige setting die we anders willen zijn. En dus is het ook zoeken naar voldoende flexibiliteit.

We merken dat mensen zich niet altijd helemaal weten te verhouden t.o.v. anderen, t.o.v. de maatregelen. En dat creëert vaak stress, maar gelukkig ook interessante gesprekken. We krijgen zelf ook heel veel zorg terug van bezoekers en voelen veel onderlinge solidariteit. Dat is de kracht van plekken als deze hé.

Zoeken naar richtlijnen, uittesten, vaststellen of iets al dan niet werkt, iedereen aan boord houden.. een intensief proces… maar wat zijn wij blij dat we mensen hun plek kunnen teruggeven!”