Het recht op vaderschap
Hoe kan je je rol als ouder opnemen vanuit de gevangenis? Heb je nog het recht om streng te zijn? Of is het vooral belangrijk om je kinderen een leuke tijd te geven? Hoe ga je daarmee om tijdens soms schaarse of korte bezoekmomenten? Vragen die erg belangrijk zijn voor het welzijn van ouders én van kinderen in deze situatie. En van bijzonder belang met het oog op terugkeer ‘buiten’ de tralies.
“Wanneer de kinderen klein zijn, zien we vaak dat het contact nog goed verloopt. Maar wanneer ze beginnen puberen wordt het al wat moeilijker. Ze willen niet meer mee komen, of ze aanvaarden het gezag van de vader niet meer,” vertelt een van de trajectbegeleiders in Leuven Centraal.
“Vaders hebben daar dan wel eens vragen bij. Over hoe ze er best mee omgaan. Dat ze wel willen grenzen aangeven, en op één lijn willen staan met hun partner, maar dat ze dat heel moeilijk vinden over de telefoon of tijdens een bezoekmoment. Ze zien hun kinderen al zo weinig, en dan willen ze vaak vooral dat het een positieve ervaring is.
Toch vinden we het belangrijk dat ze hun rol als vader zo goed als mogelijk kunnen opnemen. Want we werken hier met lang-gestraften. En de realiteit is helaas dat er vaak maar minimaal of zelfs geen contact meet is tussen vaders en kinderen.”
In 2018 startten gesprekken met Huis van het Kind Leuven over de noden die vaders, die wel nog contact hebben met hun kinderen, in de gevangenis ervaarden. Het resultaat was een eerste test met een algemene infosessie, die iemand vanuit het Huis van het Kind kwam geven in Leuven Centraal. Heel wat algemene info kwam aan bod rond opvoedingsvaardigheden, de piramide van opvoeding, de verschillende opvoedingsstijlen en hoe ze zichzelf zien als vader.
“Er namen een tiental mannen deel en zij waren allemaal heel open over hun situatie als vader. Op vraag van de gedetineerden kwam er dan ook snel een vervolgsessie waar we dieper konden ingaan op enkele concrete tools en tips waarmee ze zelf aan de slag kunnen tijdens de bezoekmomenten.
Doordat de vaders niet kunnen deelnemen aan het dagelijkse leven van hun kinderen, zijn ze vaak niet op de hoogte van dingen die voor anderen vanzelfsprekend zijn. Waar is het kind goed in op school, wat doet hij graag en wat net helemaal niet. Waar droomt het kind ’s nachts van? Of is het ergens bang van?
Vanuit Huis van het Kind kwam dan ook het idee om bijvoorbeeld te werken met een heen- en weerboekje, waar zowel de papa als het kind telkens iets in noteert. Op die manier kunnen ze elkaar beter leren kennen. Zonder dat daar telkens de andere ouder of een hulpverlener tussen zit. Dat maakt het hechter, authentieker ook. Er zijn plannen om dat heen- en weerboekje ook meer te gebruiken in het begeleidingswerk als trajectbegeleider.
We gaan de infosessies nu samen met Huis van het Kind evalueren en we hopen in de toekomst te kunnen blijven inzetten op het versterken van vaders in hun rol.”
