Hulp bij energiecrisis en inflatie

Wat heeft ons CAW gedaan om ondersteuning te bieden in deze situatie?

“CAW Oost-Vlaanderen ontving van de overheid een bijkomende tijdelijke opdracht – die loopt tot en met december 2024 – om mensen te ondersteunen in deze uitdagende situatie. Zo schakelen we BudgetInZicht Oost-vlaanderen (BIZ) in om groepsactiviteiten te organiseren rond het thema en om interessante tools, materialen en vormingen te ontwikkelen. Verder zetten we energiemedewerkers in die individueel aan de slag gaan met cliënten.”

Hoe gaat dat precies te werk?

“Projectverantwoordelijke Frauke Bogaert initieert meestal het contact met de lokale besturen. We stellen dan samen met de energiemedewerker van het werkingsgebied het project ‘energie en inflatie’ ter plekke voor. Op zo’n overlegmoment toetsen we de lokale noden af en bespreken we waar we aanvullend kunnen samenwerken. Concreet werken we aan een tijdslijn die toont welke weg de onbetaalde energiefactuur aflegt tot aan de Lokale Advies Commissie (LAC). Vanuit de CAW-werking wordt de mogelijkheid onderzocht om samen te werken met het lokaal bestuur inzake individuen die opgeroepen worden voor de LAC en die nog niet gekend zijn bij het OCMW. Het doel is om de cliënt en de hulpverlener in dit proces te ondersteunen, en waar mogelijk vroeger in te grijpen bij energieschulden. Samen met andere BIZ-regio’s wordt ook gewerkt aan een infofilmpje rond energie. Het filmpje kan op verschillende manieren worden gebruikt: informeren van de brede bevolking, als startpunt voor gesprekken over het thema en als educatief materiaal tijdens een vorming. Naast deze zaken zetten we ook in op stress-sensitieve hulpverlening. Want mensen die moeten rondkomen met een klein budget of die een schuldenlast met zich meedragen, zijn niet dom, lui of ongemotiveerd. Ze maken slechts andere keuzes doordat ze trachten te overleven met de stress en schaarste die een beperkt budget met zich meebrengt.”

Voor wie is de vorming bedoeld?

“Via de budgetpraatcafés die we organiseren bereiken we veel kwetsbare mensen. Een budgetpraatcafé is een laagdrempelige bijeenkomst waar uitwisseling en dialoog over budget en schulden centraal staan. We organiseren ze op plaatsen waar mensen elkaar makkelijk ontmoeten, zoals sociale kruideniers, voedselbedelingen, SAAMO, Verenigingen waar Armen het Woord Nemen (VWAHWN), inloophuizen … Waar mogelijk probeert de energiewerker op een budgetcafé langs te komen om zichzelf en het CAW voor te stellen. Zo wordt er outreachend en vindplaatsgericht gewerkt. Naast de praatcafés zit het thema ‘energie en inflatie’ ook verwerkt in onze budgetgroepen voor cliënten in een hulpverleningstraject. Een partner uit het sociale werkveld, zoals een OCMW, kan ons bijvoorbeeld vragen om een vormingsmoment te komen geven voor een groep. Dat kan gaan rond post en administratie, het opstellen van een budgetplan, over phishing, online bankieren enzovoorts.

We ondersteunen ook hulpverleners. Via overleg met onze kernpartners, OCMW’s en VWAHWN, bekijken we hoe we hen kunnen ondersteunen via vorming of door het ontwikkelen van methodieken en tools. En uiteraard blijft BIZ inzetten op jongeren en leerkrachten. Het thema ‘energie en inflatie’ zit ook hier ingebed in ons aanbod. Ik denk specifiek aan ons ‘Wakosta?!’-inleefparcours. Hier leren jongeren vanaf 16 jaar wat het leven op eigen benen kost.”

Welke vaardigheden worden er dan aangeleerd?

“Ondanks de grote sensibiliseringscampagnes van het voorbije jaar, wisselen we in de praktijk nog steeds vaak tips uit over hoe je bespaart op de energiefactuur. Methodisch doen we dit onder meer met een verbruiksdiagram. Dit is een taartdiagram die visueel weergeeft waar de grote verbruiksposten liggen in het huishouden. Verwarming neemt hierin het grootste aandeel op! We openen het gesprek vaak met praatplaten over energiebesparende tips. Zodra het gesprek loopt, merken we dat veel mensen elkaar tips beginnen geven.

Daarnaast hebben heel wat mensen moeite met het interpreteren van hun energiefactuur. Hoe lees je dat nu? En hoe steekt een voorschotfactuur in elkaar? Allemaal relevante zaken om te weten. We leggen in ons contact met de doelgroep ook steeds de link met de mogelijkheid om een energiescan aan te vragen via het OCMW of het CAW.”

Welke problemen ervaar je in de praktijk?

“De OCMW’s en het CAW trachten mensen te bereiken die met financiële vragen en problemen zitten rond de betaling van hun energiefactuur. Dat is niet eenvoudig, want we weten niet we ze zijn. Als wij of een andere energiepartner activiteiten organiseren voor de brede bevolking, komt hier vaak, en helaas, niet veel volk op af. Ik denk bijvoorbeeld aan de energiefitsessies gebracht door Fluvius in bepaalde werkingsgebieden, en aan de vormingen door het plaatselijke energiehuis. Het gaat nochtans om topics zoals verbouwpremies, zonnepanelen, energiezuinig verwarmen … Daarom zetten we in op een aanbod voor een ‘nieuwere’ kwetsbare doelgroep. Zoals eigenaars van een eigen woning, die in het renovatieproject ‘Gent Knapt Op’ gestapt zijn. We zoeken via gesprek met dit project naar een mogelijke samenwerking. In dit specifieke geval bereiken we personen met beperktere middelen en een woning in staat van renovatie.”

Hoe zit het ondertussen met de energieprijzen? Is de toestand nu beter?

“Dat vind ik een moeilijke vraag. De energieprijzen zijn in ieder geval niet zo hoog als vorig najaar. Maar de maatregel van het sociaal tarief is sinds 1 juli weer alleen van toepassing op de oorspronkelijke groep rechthebbenden. Dus worden heel wat mensen met een laag inkomen opnieuw geconfronteerd met hogere facturen.

Een blijvende aanvullende samenwerking rond energie met de lokale partners én inzetten op de bredere psychosociale scoop blijft van belang. BIZ neemt deze doorverwijsfunctie mee naar het werkveld.”

Meer weten over BudgetInZicht (BIZ)

BIZ is een samenwerkingsverband tussen de OCMW’s van de provincie, CAW Oost-Vlaanderen en de erkende verenigingen waar armen het woord nemen. Ontdek het aanbod, de ‘Wakosta?!’-app en vormingen op bizoostvlaanderen.be

Dit artikel verscheen in Magis

Dit artikel verscheen ook in Magis, het magazine van CAW Oost-Vlaanderen (jaargang 10, nr. 4, okt-nov-dec). Blijf op de hoogte: schrijf je in en ontvang Magis in je brievenbus of digitaal.