Meer dan een kop koffie
Het is guur buiten als ik aanbel bij De Meander in Leuven. Maar als de deur open gaat, krijg ik het meteen warm. De Meander is de ontmoetingsplek van het CAW. Officieel heet het een inloopcentrum, maar het woord ‘centrum’ straalt een kilheid uit die niet strookt met de huiselijke gezelligheid die me hier tegemoet komt. Silke werkt nu vier jaar in De Meander. Ze heeft ondertussen al veel bezoekers weten komen en gaan…en terugkomen. Maar de rode draad is altijd weer die ontmoeting… Silke vertelt. (en haar glimlach ook).
“Onlangs hadden we een ‘denkdag’ met de drie inloopcentra van ons CAW. Om de neuzen in dezelfde richting te zetten. Elke ontmoetingsplek heeft z’n eigen publiek, z’n eigen activiteiten, maar we werken uiteindelijk allemaal met dezelfde methodiek: de basisschakelmethodiek. En het is belangrijk dat we dit methodisch kader delen met elkaar. Ook voor onszelf, om te kunnen blijven aftoetsen of we voldoende kwalitatief en bewust in onze job blijven staan.”
Basisschakelmethodiek
“Ontmoeting is meer dan koffie drinken alleen. Het is een belangrijk gegeven wel, een vorm van welkom-heten, zo’n tas koffie. Maar wat wij hier doen is mensen terug proberen te versterken en hen proberen te doen aansluiten. Eerst bij zichzelf, dan bij andere mensen, andere diensten, de maatschappij. En dat gaat stap per stap. En soms zijn het heel kleine stapjes.
Omdat sociaal contact voor velen zoiets natuurlijks is, zien we vaak niet welke berg sommige mensen over moeten om dat te kunnen realiseren. Wij werken hieraan volgens een welomschreven methodiek, maar omdat de invulling altijd verschilt van mens tot mens wilden we ook graag die criteria vastleggen waaraan wij onze aanpak kunnen aftoetsen. Want het is soms zoeken tussen nabijheid en afstand, tussen vasthouden en loslaten, toelaten en sturen.
Onze denkdag legde de basis voor een instrument dat we hiervoor kunnen gebruiken en delen met elkaar op onze overlegmomenten. Het bestaat uit 8 vragen die we ons stellen bij elke actie die we ondernemen en elk traject dat we lopen. Bijvoorbeeld, doen we genoeg aan rechtendetectie. Hierdoor kunnen we meer methodisch en efficiënt aan de slag. Mogelijk kan dit, na inbedding in onze werking, ook voorgesteld worden aan andere hulpverleningsorganisaties.”
Kwetsbaarheid toelaten maakt sterk
“Wij werken met een erg kwetsbare doelgroep. Hun rugzak is vaak al heel zwaar. Doordat de last soms te groot is, verliezen zij ook de moed en gaandeweg ook het vermogen om naar oplossingen te zoeken voor hun problemen, waardoor ze geïsoleerd geraken. Wij proberen dat isolement te doorbreken. In de eerste plaats door aanwezig te zijn, beschikbaar, tijd en aandacht te geven aan wie hier aan tafel komt zitten. Rustig zonder dwang mensen toe te laten zoals ze zijn.
Ik schrik er soms van hoeveel dat met iemand doet. Die veiligheid, het gevoel dat hier geen eisen gesteld worden. Dat je OK bent zoals je bent. Eenmaal dat vertrouwen er is komen de verhalen snel. En dan kunnen we kijken wat de volgende stap is, zo lopen we trajecten, leggen we steeds nieuwe schakeltjes. “
Sommige mensen hebben verleerd om deel te nemen aan een gesprek. Omdat ze denken dat hun inbreng niets waard is. Omdat ze denken dat ze zelf niets waard zijn. Door hen uit te nodigen, toe te laten in je aandacht geef je hen het gevoel wél van tel te zijn.
Verbinden in stapjes
“Dat begint met zelfvertrouwen, en van daaruit durven de stap zetten naar een ander, naar ons bijvoorbeeld of naar de andere bezoekers. Naar familie, vrienden, naar diensten, naar de ruimere samenleving.
Bij de ene gaat dat langzamer, de ander is dan weer sneller zelfstandig. Maar velen blijven graag terugkomen. Mensen maken hier vrienden voor het leven. Ze helpen elkaar ook, net doordat ze op verschillende momenten in hun leven staan. Zij die verder staan, geven hoop aan zij die minder ver staan.
Dat is ook de reden waarom we met ‘doelgroep-vrijwilligers’ werken: veel vrijwilligers hier zijn ook zelf bezoeker. Ze werken in de moestuin, of organiseren mee de activiteiten. Ook de maaltijden voor ons sociaal restaurant op vrijdag worden door doelgroep-vrijwilligers bereid. Samen koken is een heel laagdrempelige maar ook heel verbindende activiteit. Dat maakt dat mensen zich sneller thuis voelen hier omdat ze zich onder-ons voelen.”
