Seksueel geweld is nooit OK

Tania (22) getuigt

“Ik ben verkracht door iemand die ik persoonlijk goed kende. Ik wou het niet. We hadden een fijne avond gehad met vrienden. Hij bleef tot iedereen vertrokken was, deed plots zijn kleren uit en verkrachtte me. Ik wist niet hoe dat te verwerken. Deed alsof het niet gebeurd was. Maar het maakte mij kapot. Pas maanden later toen ik in therapie ging en erover kon praten, besefte ik dat het niet mijn schuld was en dat ik die verschrikkelijke gevoelens die ik daarbij had, moest leren toelaten.”

Niet wegkijken

“We willen met deze campagne zoveel mogelijk mensen mobiliseren tegen seksueel geweld en het onderwerp bespreekbaar maken. Daarnaast willen we de professionele hulplijn 1712 en het begeleidingsaanbod van het CAW breder bekend maken, zodat wie hulp nodig heeft, de weg ernaartoe ook vindt. Niet alleen slachtoffers, maar ook wie zich zorgen maakt om iemand in zijn omgeving, kunnen er terecht”, licht schepen van gelijke kansen Lies Corneillie de campagne toe. “Iedereen kan bij de hulplijn 1712 gratis, anoniem en in alle vertrouwen terecht met vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling. Je kan bellen en mailen, maar ook chatten.”

Helpen door erover te praten

“We stellen vast dat veel slachtoffers moeilijk de weg naar hulp vinden. Meer dan 90% van de slachtoffers doet geen aangifte. Ook mensen die een vermoeden hebben van geweld bij iemand, of die getuige geweest van zo’n situatie, weten vaak niet waar naartoe met hun bezorgdheid en hun vragen. Hier willen we met deze campagne iets aan doen”, aldus Lies Corneillie. “Hulp, verzorging en steun zoeken en erover praten is immers enorm belangrijk. Dat doe je best zo snel mogelijk. Mensen kunnen dat in alle vertrouwen en anoniem bij de hulplijn 1712 en bij het CAW. Ze kunnen ook aangifte doen bij de lokale politie of huisarts. Vanaf volgend jaar kunnen ze ook terecht in het zorgcentrum na seksueel geweld in UZ Leuven.”

“Wie verkracht is, wil dat vooral vergeten. Slachtoffers schamen zich vaak over wat er gebeurd is. Vaak is er ook angst om de dader boos te maken. Hierdoor durven ze er dikwijls niet over te praten. Nochtans is het van het grootste belang om zo snel mogelijk de juiste hulp te zoeken. Praten over zo’n traumatische ervaring is erg moeilijk, maar helpt bij het verwerkingsproces”, zegt Pamela De Dobbeleer, directeur en coördinator familiaal geweld bij CAW Oost-Brabant. “95% van de slachtoffers vertoont vaak heel heftige emotionele en fysieke stressreacties: ze zijn prikkelbaar, ervaren herbeleving, slapen slecht of durven het huis niet meer uit. Slachtoffers kunnen jaren later nog flashbacks en nachtmerries hebben, alles herbeleven. Die reacties kunnen lang aanhouden en wanneer het slachtoffer ze niet kan plaatsen, kan dat fatale gevolgen hebben.”

Dichterbij dan gedacht

In drie op de vier gevallen gebeurt seksueel misbruik bij volwassenen door iemand die het slachtoffer kent, zoals de partner of een familielid. Bij mannelijke slachtoffers is dat 62%. Bij vrouwen is de dader in 48% van de gevallen de partner, in 10% een familielid, in 13% een kennis en in 7% iemand van het werk. Dit maakt het voor slachtoffers veel moeilijker om er met iemand over te praten. Hierdoor verergert hun isolement en vaak ook de gevolgen van het trauma.

Gedeelde zorg

Het voorval waarbij een 14-jarig meisje verkracht werd, roept ook vragen op over de verantwoordelijkheid van omstaanders. “Sociale controle kan het geweld stoppen. Dat kan bijvoorbeeld in een openbare context, zoals op een fuif waar een meisje wordt lastiggevallen. Of op het openbaar vervoer waar iemand agressief wordt aangesproken. Ook wanneer je in je vrienden- of kennissenkring dergelijk grensoverschrijdend gedrag ziet, kan je dat benoemen”, zegt De Dobbeleer. “Dat kan door de dader hier zelf op aan te spreken of door het slachtoffer te steunen en aan te moedigen om hulp te zoeken. Maar dat is niet altijd mogelijk en zeker niet gemakkelijk. Als omstaander is het ook erg ingrijpend om met zo’n geweldsituaties geconfronteerd te worden. Ook omstaanders kunnen terecht bij 1712 voor hulp en ondersteuning.”

Brede sensibiliseringscampagne van stad en CAW

‘Seksueel geweld is nooit OK’ maakt deel uit van een bredere sensibiliseringscampagne van CAW Oost-Brabant en de stad Leuven tegen familiaal geweld. Eerder dit jaar belichtte de campagne van CAW Oost-Brabant en stad Leuven ook al het psychisch, fysiek, financieel en emotioneel geweld als vormen van familiaal geweld.

Seksueel geweld is een maatschappelijk probleem dat iedereen kan treffen. Alleen door dit soort geweld bespreekbaar te maken en het taboe te doorbreken, zullen zij die ermee te maken krijgen erover durven te praten. Alleen zo helpen we familiaal geweld de wereld uit.