"Scheiden is veel meer dan enkele afspraken op papier zetten"

Partners die scheiden, moeten veel afspraken maken. Zeker als er ook kinderen zijn. Ouderschapsbemiddelaars kunnen daarbij ondersteunen. Steven is gescheiden en papa van Lien. Hij vertelt hoe hij zo’n bemiddeling ervaarde. Nathalie Vanhoof is ouderschapsbemiddelaar en vertelt hoe zo’n proces loopt.

Nog veel vragen

“Toen Nele en ik drie jaar geleden uit elkaar gingen, waren we vooral bezorgd om ons dochtertje Lien.Omwille van privacy worden schuilnamen gebruikt.Zij was toen drie jaar. We maakten samen enkele afspraken. Wanneer Nele moest werken, kwam Lien naar mij.”

“Maar ik wou mijn dochter vaker zien en het was ook belangrijk dat er meer structuur kwam. We schakelden over naar een week-weekregeling: de ene week woonde Lien bij mij, de andere week bij Nele.”

”De afspraken werden goed nageleefd. Gelukkig kon dit allemaal zonder conflicten. We vonden het wel belangrijk dat dit wettelijk in orde werd gebracht. Maar we hadden geen idee hoe we dit moesten aanpakken. Moet dit via de rechtbank?”

Konden we onze afspraken zelf op papier zetten?

Naar de ouderschapsbemiddelaar

“Met onze vragen stapten we naar een advocaat die ons vanuit de Commissie voor Juridische Bijstand gratis adviseerde. Hij verwees ons naar een Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW).”

“We maakten er kennis met Nathalie, een ouderschapsbemiddelaar. Ze liet ons nadenken over zaken waar we nog niet bij hadden stilgestaan: wat doen we met verjaardagen, feestdagen en verlofdagen? Maar ook het belang van een vaste wisseldag of het uitklaren van het financiële gedeelte.”

“Nathalie hielp ons om het brede plaatje te zien. Scheiden is veel meer dan enkele afspraken op papier zetten.”

Op dezelfde lijn

“Nele en ik probeerden om het niet moeilijk te maken voor elkaar. Over de meeste zaken stonden we snel op dezelfde lijn. Maar soms moesten we wat langer nadenken en praten. Of doken er vragen op die we niet voorzien hadden. Want ook al heb je het gevoel alles geregeld te hebben, dan nog kan je plots botsen op moeilijke vragen of situaties. Nathalie hielp ons om die knopen te ontwarren.”

‘Lien fluistert ons geregeld in dat we een goede mama en papa zijn.’

“We volgden zes bemiddelingssessies. Omdat we samen naar elke sessie reden, konden we vooraf en nadien bijpraten. Die inspanningen werpen ook vandaag vruchten af: Lien fluistert ons geregeld in dat we een goede mama en papa zijn.”

Er samen uit geraken

Hoe kijkt ouderschapsbemiddelaar Nathalie Vanhoof naar dit proces?

“Elke ouderschapsbemiddeling is anders. Steven en Nele bleven elkaar respecteren en hadden al heel wat afspraken zelf gemaakt. Dat is een ideale vertrekbasis. Maar ook in situaties waar onenigheid en conflict dominant zijn, kunnen ouderschapsbemiddelaars het verschil maken.”

‘Elke bemiddeling is anders.’

“Het bemiddelingstraject geeft ouders kansen om er samen uit te geraken. Soms hebben mensen tijd nodig om de relatie met hun ex-partner in een ander perspectief te zetten. Want een scheiding gaat gepaard met heftige emoties. Die moeten een plaats krijgen.”

“Je mag dan uit elkaar gaan als partners, ouders blijf je voor je voor de rest van je leven. We bekijken samen op welke manier ze dat ouderschap kunnen invullen. Sommige ouders hebben nog veel onderling contact,  andere blijven het liefst zo ver mogelijk uit elkaars buurt. Welke manier de beste is, is afhankelijk van vele factoren. Voor ons is een belangrijk ijkpunt: wat is het best voor het kind?”

Ouderschapsbemiddelaar Nathalie Vanhoof: “Kinderen staan in de focus”.

Rouwproces

“De veelheid aan emoties maken dat mensen vaak onzeker worden. Ze vragen zich af of hun reacties wel normaal zijn. Ook dan kunnen scheidingsbemiddelaars helpen.”

“We schetsen bijvoorbeeld de scheiding als een rouwproces. Door die vergelijking vinden mensen nieuwe herkenningspunten en houvast om het eigen gedrag beter te begrijpen.”

‘We geven een kader aan emoties.’

“Mensen begrijpen ook niet waarom de partner heel anders reageert op de scheiding. Dat kan te maken hebben met het feit dat die al verder staat in het verwerkingsproces. Want in elke scheiding is er een ‘eerste beslisser’ die het initiatief neemt om de scheiding kenbaar te maken. Die eerste beslisser heeft al een proces van wikken en wegen achter de rug terwijl de andere partner daarin minder ver staat.”

“Deze processen toelichten aan ouders is bijzonder ondersteunend. We geven een kader aan hun emoties en vertellen dat wat ze doormaken normaal is”, aldus bemiddelaar Nathalie.

Ouderschap regelen?

“Bemiddelen betekent ook: iets regelen. We gaan voor mensen niets oplossen. We trachten voorwaarden te creëren waarin waarin ouders hun bekommernissen op een respectvolle manier kunnen uiten.”

“Via ouderschapsbemiddeling nemen ouders zelf beslissingen over de regeling rond de  kinderen en maken ze samen afspraken. Ouders maken de agenda op van de bemiddeling en zijn zelf verantwoordelijk voor het verloop ervan.”

“We geven ook informatie over wat de wet zegt over het nemen van gezamenlijke beslissingen over de kinderen, een verblijfsregeling opmaken en het delen van kosten. De krijtlijnen van een ouderschapsovereenkomst liggen vast maar ouders kunnen die zelf nog invullen. En zoals vaak bij het werken met mensen, bestaat ook hier geen sluitend draaiboek.”

Wat met de kinderen?

“Bij ouderschapsbemiddeling staan kinderen in de focus. We stimuleren ouders om hen mee te nemen in de gesprekken, zonder dat wij kinderen fysiek ontmoeten. Ook de kinderen zijn betrokken partij en moeten kunnen uiten hoe zij de toekomst zien. Wat baart hen zorgen en wat zien ze liever anders? Niets zet mensen zo krachtig in hun ouderrol als hierover te praten met hun kinderen.”

“Kleine hulpmiddelen kunnen daarbij helpen, bijvoorbeeld ouders een foto laten meenemen van hun kind. Tijdens de gesprekken zien ze het gezicht van hun kind en worden ze eraan herinnerd waarom ze de bemiddeling zijn opgestart. Soms zetten we ook een klein kinderstoeltje bij. Dat symboliseert het kind.”

Focus op de toekomst

Nathalie: “Ik werk nu vijf jaar als ouderschapsbemiddelaar bij het CAW. Het is een uitdagende job die me veel voldoening geeft.”

‘Samen goede afspraken maken, creëert nieuwe perspectieven.’

“Ik probeer de blik van ouders naar de toekomst te richten. Samen goede afspraken maken, creëert nieuwe perspectieven. Verwijten worden dan wensen en plots lukt het wel om verschil te erkennen en gemeenschappelijkheid te benoemen. Zo trachten we ouders een nieuw verhaal te laten schrijven.”