Urban SOS: naar een beter sociaal werk in de steden

Hoe kunnen we het sociaal werk in de steden verbeteren? We kunnen dat via studie en onderzoek doen, maar ook in de dagelijkse praktijk. We kunnen dat voor bestaande sociale werkers doen, maar ook voor de toekomstige. Urban SOS probeert dat allemaal in één keer. Hier in Vlaanderen zijn het de Arteveldehogeschool en CAW die daarrond intens hebben samengewerkt. Dat gebeurde samen met internationale partners uit Kopenhagen, Helsinki en Amsterdam, telkens bestaande uit een academische én een werkveldpartner.

Samenwerking

Johny Bambust van de Arteveldehogeschool heeft het hele proces begeleid. ‘De hogescholen en universiteiten werkten samen een theoretisch kader uit. Daarbij keken we verder dan “individuen helpen om hun specifieke probleem op te lossen”.  We hechtten veel belang aan interdisciplinariteit en politiserend werken. Daarnaast hebben we samen met het werkveld een hoop lesmateriaal gemaakt, was er afgelopen mei een opleiding voor docenten die met dit materiaal aan de slag willen gaan, en wordt er een online platform gebouwd waarop alle materiaal verzameld wordt.

Van in het begin was het duidelijk dat alles zo praktijkgericht mogelijk moest zijn. Sociaal werkers die in hun dagelijkse praktijk met dit of dat probleem geconfronteerd worden, moesten onmiddellijk iets uit ons materiaal kunnen halen. Daarom hebben we ook geopteerd voor “storytelling”: we vertellen over een bepaalde situatie, wat er gebeurd was, hoe het gebeurde, welke interventies er gebeurden, met welk doel en welk resultaat. Zo proberen we de aanpak van specifieke situaties helder te maken.

We werkten hiervoor samen met CAW Oost-Vlaanderen rond jongeren met verschillende problemen, vaak met een verleden in residentiële voorzieningen die geen aansluiting vinden bij de hulpverlening. Dat had te maken met wat er een aantal jaren geleden gebeurd was met Jordi, de jongen die uit een jeugdinstelling was vertrokken, geen aansluiting vond bij de hulpverlening voor volwassenen en uiteindelijk in een tentje op de Blaarmeersen belandde en daar stierf. Je mag het gerust een hulpverleningstrauma noemen.’

De verhalen zijn voor sociaal werkers of studenten sociaal werk heel interessant materiaal: ze maken duidelijk wat die jongeren helpt — en wat niet.

De praktijk

Maaike Van den Bulcke van het JAC, het jongerenaanbod van het CAW, zette mee haar schouders onder het project. ‘Om de mensen van de Arteveldehogeschool een heel goed beeld te geven van de praktijk, kon iemand van hen gedurende een jaar het traject van twee jongeren volgen. Die was aanwezig zijn bij de gesprekken, als luisterend oor. Het viel hen onmiddellijk op dat de dossiers heel zwaar waren én de gesprekken heel diepgaand. Van onze kant konden we vaststellen dat die observator heel geïnteresseerd was. We hebben daardoor veel appreciatie voor elkaar gekregen.

De observaties zijn dan woordelijk uitgeschreven waarbij we er uiteraard voor zorgden dat de jongeren volledig anoniem en onherkenbaar bleven. De verhalen zijn voor sociaal werkers of studenten sociaal werk heel interessant materiaal: ze maken duidelijk wat die jongeren helpt — en wat niet.’

Internationale inbreng

Johny Bambust: ‘Er is een semesterprogramma voor studenten sociaal werk om een half jaar bij één van onze partners te studeren. Veldwerkers gingen bij elkaar op bezoek en kwamen zo in contact met de werking rond bijvoorbeeld daklozen in Helsinki of bejaarden in Amsterdam. Elk van de vier partnerschappen maakt nu ook een podcast die dan later op het digitaal platform zal verschijnen. Het uiteindelijk resultaat van al die verhalen, bezoeken en podcasts is een smeltkroes aan ervaringen.’

Maaike Van den Bulcke: ‘Soms vragen mensen mij of het sop de kool wel waard is voor Urban SOS. Ja natuurlijk, zeg ik dan, we hebben ongelofelijk veel expertise, maar sta open voor vernieuwing. Dat zorgt niet alleen voor een upgrade van je eigen werk, maar je geeft ook bijzondere waardevolle informatie door aan mensen die de opleiding sociaal werk volgen.’

Er zijn nog talloze plannen voor de toekomst. Een postgraduaat, een internationaal bachelorproject, het vertalen van alle materiaal naar het Nederlands en een lessenreeks voor CAW-medewerkers. Zeer concreet is het internationale congres op 17 november 2022 waarop alle resultaten worden voorgelegd.

Meer informatie

Op donderdag 17 november 2022 vindt een afsluitend congres rond Urban SOS plaats in de congreszaal van Aeropolis (Haachtsesteenweg 579, Schaarbeek). Het congres staat open voor iedereen uit het werkveld.  Inschrijven kan via deze link.

Dit artikel verscheen in Magis

Dit artikel verscheen ook in Magis, het magazine van CAW Oost-Vlaanderen (jaargang 9, nr. 3, jul-aug-sep 2022). Blijf op de hoogte: schrijf je in en ontvang Magis in je brievenbus of digitaal.