‘Het was een van de moeilijkste jaren uit mijn loopbaan.’

Met het jaarverslag van 2020 in de hand blikt Guy Vanderstraeten, algemeen directeur van CAW Limburg, terug op een bewogen jaar. Enkele cijfers springen in het oog. Beeldbellen en chatten met cliënten brak definitief door. Opvallend meer jongeren vonden de weg naar het Jongerenaanbod van het CAW (JAC). De meeste hulpvragen gingen over psychisch welbevinden, stress en draagkracht. ‘Corona leerde me dat we best zo veel mogelijk inzetten op de essentie van ons werk,’ zegt Guy. Lees nu zijn getuigenis.

2020 was een bijzonder jaar. Hoe kijk je hierop terug?

‘Het was een van de moeilijkste jaren uit mijn loopbaan. Het begon met besparingen in het CAW en vervolgens zette de pandemie alles op z’n kop. Ons jaarverslag biedt een goede weergave van wat corona teweegbracht, maar met cijfers alleen kun je nooit het volledige plaatje van 2020 schetsen. Achter de cijfers gaan mensen en verhalen schuil. Ik ben trots op de medewerkers die in soms erg moeilijke omstandigheden hun belangrijke job deden en er bleven staan voor iedereen met een hulpvraag.’

Welke impact had corona op medewerkers en cliënten?

‘Het virus en de maatregelen hebben veel gevergd van iedereen. Vooral de start van de crisis was een uitdagende periode. We moesten snel beslissingen nemen, vaak op basis van beperkte informatie over het virus en beschermingsmateriaal. En dat terwijl de hulpvragen bleven binnenkomen. We wilden er van meet af aan blijven staan voor ons cliënteel en bereikbaar blijven. We telden 16% meer cliëntcontacten dan in 2019. Daaruit maak ik op dat het CAW en hulpvragers elkaar zijn blijven vinden en dat we ondanks corona zowel in de hulpverlening als in de ondersteuning heel actief zijn gebleven.’

De overheid beschouwt de CAW’s tijdens de coronacrisis als een essentiële sector. Wat houdt die erkenning in?

‘Tijdens de crisis is nog duidelijker geworden dat we als CAW veel betekenen voor kwetsbare mensen. De overheid ziet de CAW’s als een noodzakelijke schakel om de samenleving draaiende te houden. Het doet deugd om als organisatie gezien en erkend te worden met het werk dat je doet. De erkenning als essentiële sector betekende heel concreet dat we tijdens de tweede lockdown met open deuren bleven werken en mensen face-to-face mochten ontvangen.’

We moesten snel beslissingen nemen, vaak op basis van beperkte informatie over het virus en beschermingsmateriaal. En dat terwijl de hulpvragen bleven binnenkomen.

Hulpverlening en face-to-face contact gaan vaak hand in hand. Door de coronamaatregelen moesten we onze contacten beperken en afstand houden. Hoe blijf je als welzijnsorganisatie bereikbaar en doeltreffend in coronatijd?

Tijdens de eerste lockdown schakelden we hoofdzakelijk over op niet-fysieke kanalen om contact met cliënten te leggen. Gelukkig hadden we pre-corona al een hele weg afgelegd op het vlak van hulpverlening via mail, telefoon en chat. Daardoor konden we die omschakeling snel maken. Een belangrijk deel van ons cliënteel vond ons vlot via die kanalen, toch haakten er ook mensen af. Niet iedereen is even ICT-vaardig of heeft zin in een beeldbelgesprek. Zodra het kon, ontvingen we mensen terug face-to-face op afspraak. De deuren van onze opvangcentra zijn altijd open gebleven om het aanbod voor dak- en thuislozen te verzekeren. Dat bracht op organisatorisch vlak veel uitdagingen met zich mee en vroeg veel flexibiliteit van medewerkers en cliënten.

CAW Limburg werkt vaak samen met lokale partners om een specifiek aanbod in gemeenten, steden of regio’s te organiseren. Welke impact had corona op bestaande of nieuwe samenwerkingen?

‘Het samenwerken met lokale besturen en welzijns- en gezondheidspartners verminderde niet, integendeel. Er zijn tijdens de crisis nieuwe samenwerkingsinitiatieven en projecten ontstaan. We evolueren steeds meer naar een netwerkorganisatie die betrokken is bij projecten zoals 1 gezin 1 plan, het Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO), GGZ-Kruispunten, Family Justice Center (FJC), Cabrio, OverKop en Housing First. Ook het overleg met partners en netwerken is in 2020 doorgegaan, al gebeurde dat vooral online.’

De overheid beschouwt de CAW’s als een noodzakelijke schakel om de samenleving draaiende te houden.

In 2020 lanceerde Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke het Actieplan Zorgen voor Morgen (link naar zorgenvoormorgen.be) om de psychosociale gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Een deel van de middelen kende de minister toe aan de CAW’s. Hoe heeft CAW Limburg deze middelen besteed?

‘In overleg met de overheid versterkten we een aantal van onze bestaande teams. Het team Slachtofferhulp werkte een proactief aanbod uit voor nabestaanden van mensen die zijn overleden aan het coronavirus. Het team Intra-familiaal geweld kreeg bijkomende middelen voor hulp aan daders en slachtoffers. De teams Gezins- en Relationeel Welzijnswerk en Integraal Welzijnswerk kregen extra mankracht om mensen met persoonlijke, psychische, relationele of financiële problemen te begeleiden. Tot slot investeerden we in de aanpak van hoogconflictueuze scheiding en in het Jongerenaanbod van het CAW (JAC).’

Welke good practice uit 2020 neem je mee naar een post-corona werkvloer?

‘De belangrijkste les voor mezelf is om niet te veel zaken als vanzelfsprekend te beschouwen. Als er iets is wat de pandemie aantoonde, dan wel dat alles op zeer korte tijd ingrijpend kan veranderen. Op werkvlak lijkt digitaal overleg een blijver, al beschouw ik het als een aanvulling op face-to-face overleg. Corona leerde me dat we best zo veel mogelijk inzetten op de essentie van ons werk. De crisis dwong ons om een onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken. Toch blijft het afwachten wat het effect op lange termijn zal zijn van de keuzes die we hebben gemaakt.’

CAW Limburg is er voor iedereen, in het bijzonder voor de meest kwetsbare Limburgers. We strijden voor een beter en kwaliteitsvol leven. Voor een plek aan de tafel voor iedereen. Voor een dag zonder zorgen. Want voor het CAW ben je nooit alleen. Daar staan we voor. In 2020 hielp CAW Limburg meer dan 10 000 mensen dankzij de inzet van 340 medewerkers en 124 vrijwilligers. Lees nu hun verhaal in het jaarverslag van CAW Limburg.